Warszawa
Zapisz się na newsletter
Regulamin
Lekcja Historii

Warszawa

Początki Warszawy są owiane tajemnicą. Wiadomo, że pierwotnie (X-XI w.) na terenie dzisiejszej stolicy Polski znajdowały się pomniejsze, nie połączone ze sobą osady, takie jak Stare Bródno, Jazdów, Solec czy Kamion. Dawni osadnicy utrzymywali się m.in. z handlu solą czy prowadzenia przepraw przez Wisłę.

Najstarsza wzmianka o Warszawie (znanej wówczas pod nazwą Warszowa bądź Warszewa) pochodzi z 1313 roku. Przypuszcza się, że mniej więcej wtedy nastąpiła lokacja miasta – na nadwiślańskiej skarpie w miejscu, gdzie obecnie znajduje się Zamek Królewski i Stare Miasto.

Od XIV w. polityczne znaczenie Warszawy stopniowo wzrastało. Urzędowali tam książęta mazowieccy. Sto lat później Warszawę uczyniono stolicą Księstwa Mazowieckiego, a w 1526 r. weszła ona w skład zjednoczonego Królestwa Polskiego.

W drugiej połowie XVI w. w Warszawie odbywały się posiedzenia sejmowe oraz elekcje królów polskich. W 1596 r. ówczesny król Zygmunt III Waza postanowił o przeniesieniu tu z Krakowa własnego dworu, co niektórzy uznają za symboliczne nadanie Warszawie rangi stolicy. W rzeczywistości, mianem miasta stołecznego określają Warszawę dopiero XVIII-wieczne dokumenty.

,,Królewska" Warszawa weszła w okres przyspieszonego rozwoju. Osiedlał się tutaj każdy, kto chciał być blisko króla. Od XVII w. warszawskie ulice zaczęły być zasiedlane przez przedstawicieli szlachty, magnaterii oraz duchowieństwa. W ten sposób wykształciły się znane, stołeczne arterie – m.in. dzisiejsza ulica Krakowskie Przedmieście. Dynamiczny rozrost miasta trwał aż do końca XVIII w., mimo przejściowych konfliktów i klęsk wojennych – w postaci potopu szwedzkiego (1655-56) oraz walki o sukcesję polską (1733-38). W czasach ostatniego króla polski, Stanisława Augusta Poniatowskiego, w Warszawie gromadziła się większość elity intelektualnej kraju, tutaj tworzono pierwsze szkoły, opery i teatry.

Kiedy w 1795 r. doszło do ostatniego rozbioru Polski, Warszawa stała się częścią Królestwa Pruskiego. W 1806 r. z pomocą Napoleona udało się co prawda utworzyć niepodległe Księstwo Warszawskie, szybko jednak doszło do jego upadku. Od 1815 r. miasto było ściśle związana z zaborem rosyjskim, a lokalną ludność poddawano rusyfikacji. Zmianie ulegała architektura, a polskie szyldy sklepowe ustępowały miejsca rosyjskim. Stan ten utrzymał się aż do momentu odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r.

W czasach dwudziestolecia międzywojennego dawna Warszawa przeżyła ponowny rozkwit. Miasto ponownie zaczęło tętnić życiem, stając się wizytówką odrodzonego kraju. Na terenie stolicy realizowano wiele nowych inwestycji – gmach Muzeum Narodowego, budynek Sejmu przy ul. Wiejskiej, a także szereg nowoczesnych osiedli mieszkaniowych, tras samochodowych i kolejowych.

Dorobek dwudziestu lat szybko został zniweczony, gdy w 1939 r. wybuchła II wojna światowa. Tereny Warszawy dostały się pod okupację niemiecką, a dużą część miasta ogrodzono murem, za którym utworzono żydowskie getto. Ulice systematycznie wyniszczano, a wraz z nimi cenne zabytki kultury materialnej, na czele z Zamkiem Królewskim i Starym Miastem. Według planów hitlerowskich, Warszawa miała zostać zmieciona z powierzchni ziemi, a w jej miejsce chciano wznieść nowe germańskie miasteczko.

Wskutek wyburzeń oraz walk wojennych (głównie w czasie Powstania Warszawskiego w 1944 r.) zniknęło ok. 85% miejskiej zabudowy. Od razu po wojnie rozpoczęto odbudowę. Za koordynację działań, służących przywróceniu Warszawy do życia, odpowiadała specjalnie powołana instytucja – Biuro Odbudowy Stolicy. Dzięki licznym datkom mieszkańców z całej Polski oraz ofiarności warszawiaków, w ciągu niespełna dziesięciu lat udało się odbudować większość budowli, zabytków i elementów infrastruktury. Jednocześnie realizowano nowe inwestycje, jak np. przebiegającą pod placem Zamkowym trasę W-Z czy też Pałac Kultury i Nauki – jeden z symboli współczesnej stolicy.

Cały warszawski okres 1945-1989, mimo często nieumiejętnej polityki władz komunistycznych, był naznaczony wieloma ambitnymi realizacjami. Wówczas wzniesiono m.in. Dworzec Centralny, Trasę Łazienkowską oraz rozpoczęto budowę metra. Światło dzienne ujrzały nowe osiedla, a nawet całe dzielnice mieszkaniowe (m.in. Ursynów). Warszawa doczekała się również kilku rozszerzeń terytorialnych, dzięki czemu dziś jej obszar wynosi aż 517 km².

Współczesna Warszawa to europejska metropolia średniej wielkości, zamieszkiwana przez około 1,7 mln osób. Włączając osoby niezameldowane oraz mieszkańców podwarszawskich miejscowości, stołeczna aglomeracja gromadzi ponad 3 mln ludzi. Jest to wynik imponujący nie tylko w skali kraju, ale także w odniesieniu do całej Europy Środkowo-Wschodniej. Nie może zatem dziwić, że miasto wciąż się rozwija (zwłaszcza po 1989 r.), przyciągając do siebie inwestorów z całego świata.

Czytaj więcej >

the capital of Poland

The origins of Warsaw are shrouded in mystery. It is known that originally (during the tenth and eleventh centuries), in what is now the Polish capital, there were several minor, independent settlements, such as Old Bródno, Jazdów, Solec or Kamion. The early settlers made their living through salt trade and conducing crossings over the Vistula River, among other activities.

The earliest mention of Warsaw (then known under the name Warszowa or Warszewa) comes from the year 1313. It is believed that around that time the town was established on the Vistula embankment in the today's location of the Royal Castle and the Old Town.

From the fourteenth century, political significance of Warsaw gradually increased. The dukes of Mazovia governed from the city. One hundred years later, Warsaw was made the capital of the Duchy of Mazovia and in 1526, it became part of the united Polish Kingdom.

In the second half of the sixteenth century Warsaw was home to sessions of parliament as well as elections of Polish kings. In 1596 the current King Zygmunt III Waza decided to move his own court here from Kraków own, which some deem a symbolic gesture of giving Warsaw the rank of capital. Actually, Warsaw is defined as the official capital of Poland only in eighteenth-century documents.

The “Royal” Warsaw entered a period of accelerated development. Anyone who wanted to be close to the king settled here. From the seventeenth century, Warsaw streets began to be colonized by the representatives of the nobility, the aristocracy and the clergy. This is the way in which today's well-known main streets evolved, including today's Krakowskie Przedmieście. The dynamic growth of the city lasted until the end of the eighteenth century, despite temporary conflicts and disasters of war – such as the Swedish invasion of 1655-1656 and the struggle for the Polish succession between 1733 and 1738. During the reign of the last king of Poland, Stanisław August Poniatowski most of the intellectual elite of the country gathered in Warsaw; it was here that the first schools, operas and theatres were created.

When in 1795 Poland disappeared from the map after its final partition, Warsaw became part of the Kingdom of Prussia. In 1806 with the help of Napoleon an independent Duchy of Warsaw was created, but its downfall came soon enough. Since 1815 the city was closely linked to the Russian rule, and the local population was subjected to russification. The architecture underwent changes and Polish shop signs gave way to Russian. This condition lasted until Poland regained its independence in 1918.

In the years between two world wars, Warsaw experienced a renaissance and flourished again. The city again began to teem with life, becoming a showcase of the reborn country. A number of new investment projects were carried out in the capital - the building of the National Museum, Parliament building at Wiejska street as well as a number of modern residential areas, transportation routes and rail tracks.

All that was gained in these twenty years was quickly annihilated when in 1939 World War II broke out. Warsaw area came under German occupation, a large part of the city fenced in by a wall, behind which was a Jewish ghetto was created. The streets were systematically destroyed, and with them valuable material culture, starting with the Royal Castle and the Old Town. According to the plans of Hitler, Warsaw was to be wiped out, and a new German town was to be erected in its place.

As a result of the demolition and fighting during the war (mainly during the Warsaw Uprising in 1944) approximately 85% of the urban construction in Warsaw was destroyed. Rebuilding began immediately after the war. A specially appointed body - Biuro Odbudowy Stolicy (The Office of Reconstruction of the Capital) was responsible for coordinating all activities designed to bring Warsaw back to life. Thanks to numerous donations of residents from across Poland and the generosity of Varsovians, in less than ten years most of the buildings, monuments and infrastructure were rebuilt. At the same time new investments we realized, for example Trasa W-Z (East-West Route) which was built underneath the Castle Square or the Palace of Culture and Science - one of the symbols of modern capital.

The entire period between 1945 and 1989 in Warsaw, despite often poor policies of the communist authorities, was marked by a number of ambitious projects. During that time a number of projects were built among them, Central Train Station, Łazienkowska Route and the beginning of the metro construction. New developments saw the light of day, and even entire residential districts (including Ursynów). Warsaw also went through a number of territorial expansions, and today its area covers up to 517 square kilometres.

Modern Warsaw is a medium sized European metropolis, inhabited by about 1.7 million people. Including those not registered and residents of towns near Warsaw, the capital city metropolitan area has more than 3 million people. This is an impressive result not only in the country but also for the whole of Central and Eastern Europe. It can not therefore be surprising that the city is still growing (especially after 1989), attracting investors from around the world.

Read more >

OFERTY SPECJALNE