Władysław Reymont
właściwie Stanisław Władysław Rejment – pisarz, prozaik i nowelista, laureat literackiej Nagrody Nobla
(ur. 7.05.1867 r. w Kobielach Wielkich, zm. 05.12.1925 r. w Warszawie)
Jest niewielu, którzy z księgi przyrody czytają i biorą dla siebie pokarm żywota – Władysław Reymont w powieści Komediantka
Władysław Reymont – wybitny przedstawiciel literackiego nurtu realizmu i naturalizmu – przyszedł na świat w niewielkiej wsi Kobielsko koło Radomska. Od najmłodszych lat przyszłego noblistę interesowała otaczająca go natura oraz życie prostego ludu, które miało okazać się jednym z naczelnych motywów jego późniejszych powieści.
Reymont nie uchodził za zbyt bystre dziecko, a jego ojciec – przezorny i przedsiębiorczy organista – zlecił synowi zapisanie się do szkoły krawieckiej. Szycia ubrań uczył się Reymont w Warszawie, o czym informuje dziś tabliczka na kamienicy przy ul. Krakowskie Przedmieście 41 – siedzibie Cechu Krawców.
Dzięki protekcji rodziny oraz znajomych, młody Władysław znalazł zatrudnienie jako funkcjonariusz Kolei Wiedeńskiej. Praca zwiadowcy, obserwującego odjeżdżające pociągi, była jednak wyjątkowo nużąca. W umyśle Reymonta zrodziło się większe marzenie – chęć bycia aktorem. I w tej dziedzinie nie osiągnął jednak sukcesu, grając drugoplanowe rólki w wędrownych trupach teatralnych. Wkrótce potem, młodzieniec przeszedł fascynację mistycyzmem i spirytystyką. W pewnym momencie rozważał nawet pójście do zakonu.
Przełomowe okazały się lata dziewięćdziesiąte, kiedy to Reymont podjął współpracę z Tygodnikiem Ilustrowanym. Debiutanckie opowiadanie Pracy! z 1891 r. ukazało pełnię jego literackiego talentu oraz zaowocowało kolejnymi dziełami. Największymi z nich były powieść panoramiczna Ziemia Obiecana oraz pisana w latach 1901-8, czterotomowa epopeja ludowa znana pod tytułem Chłopi.
W 1900 r. Reymont uległ groźnemu wypadkowi kolejowemu. Paradoksalnie, wydarzenie to okazało się błogosławieństwem. Otrzymane w ramach odszkodowania 38,5 tys. rubli dało pisarzowi pełną niezależność finansową, dzięki której mógł odbyć kształcącą podróż po Europie oraz USA. W trakcie swoich wypraw Reymont poznał innych, słynnych pisarzy i poetów – m.in. Stefana Żeromskiego i Stanisława Przybyszewskiego.
Stale pogarszający się stan zdrowia sprawił, że Reymont na stałe osiadł w Polsce. Zmarł w 1925 r. w Warszawie. Rok wcześniej w znakomity sposób ukoronował swoją pracę twórczą, otrzymując literacką nagrodę Nobla za Chłopów.
Szczątki Władysława Reymonta spoczywają na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim, w Alei Zasłużonych – miejscu pochówku najsłynniejszych Polaków. Jego serce złożono w kościele Świętego Krzyża przy Krakowskim Przedmieściu.
Czy wiesz, że… ?
- Poza Chłopami i Ziemią Obiecaną, Reymont napisał także inne powieści, takie jak Komediantka, Fermenty oraz Bunt.
- Bunt to opublikowana w 1924 r. antyutopia, opowiadająca o buncie zwierząt przeciwko władzy człowieka. Rewolucja, rozpoczęta pod hasłami walki z niesprawiedliwością, szybko zamienia się w krwawy przewrót. Fabuła Buntu przypomina swoją konstrukcją powstałe ponad dwadzieścia lat później dzieło literatury światowej – Folwark Zwierzęcy George’a Orwella.
- Reymont jest również autorem kilkunastu nowel i opowiadań, zebranych w wydaniach tomikowych. Należą do nich m.in. takie zbiorki, jak Spotkanie, Sprawiedliwie, W jesienną noc czy Krosnowa i świat.
- Powieści Ziemia Obiecana oraz Chłopi doczekały się własnych ekranizacji. Pierwsza w formie filmu pełnometrażowego, a druga jako serial telewizyjny.
- Według raportu lekarskiego, w wypadku kolejowym Reymont złamał dwanaście żeber oraz odniósł inne kontuzje ciała, przez które była zagrożona jego dalsza zdolność do pracy umysłowej.
- Reymont udzielał się społecznie. Pełnił funkcję prezesa polskiego Związku Pisarzy i Dziennikarzy, a podczas pobytu w Ameryce kwestował na rzecz odzyskującej niepodległość Polski.