Pisarz przyszedł na świat we Lwowie – wówczas polskim mieście – gdzie spędził swoje dzieciństwo i lata młodości. Podczas II wojny światowej rozpoczął studia medyczne. Z uwagi na żydowskie pochodzenie, rodzina Lema była szczególnie narażona na represje. Dzięki posiadaniu fałszywych dokumentów udało się jej jednak uniknąć osadzenia w getcie.

Po wojnie Lem kontynuował studia w Krakowie. Nigdy nie uzyskał dyplomu, chcąc w ten sposób uniknąć służby wojskowej. Nie znaczyło to bynajmniej, że młody Stanisław stronił od pracy. Znalazł po prostu inny pomysł na siebie – postanowił zostać pisarzem.

Od 1946 r. w prasie fantastycznej zaczęły pojawiać się pierwsze fragmenty twórczości Lema. Dużym uznaniem cieszyła się już jego pierwsza powieść – Człowiek z Marsa, publikowana w odcinkach w katowickim czasopiśmie Nowy Świat Przygód.

Ciekawa narracja, gibkość języka, a przede wszystkim olbrzymia wyobraźnia sprawiły, że Lem szybko stał się autorem poczytnym, którego na swoich łamach chciały publikować znane czasopisma literackie i społeczno-kulturalne, na czele z Tygodnikiem Powszechnym.

Jednymi z najsłynniejszych dzieł Lema są Dzienniki gwiazdowe – opowiadające o gwiezdnych podróżach, stanowiących pretekst do rozważań nad granicami ludzkiego postępu, a także Cyberiada – opowieść o przygodach robotów, wzorowana stylistycznie na staropolskich gawędach.

Popularność na skalę międzynarodową zapewniła Lemowi powieść Solaris (1961). Książka ujęła odbiorców nietypową fabułą i niezwykle oryginalnym w ówczesnej literaturze przedstawieniem kontaktu człowieka z formą pozaziemskiej inteligencji – myślącym oceanem Solaris.

Poza powieściami, Lem pisywał również eseje na tematy filozoficzne i literackie, a także scenariusze do filmów, przedstawień teatralnych oraz słuchowisk radiowych.

Pisarz zmarł w 2006 r., w wieku 84 lat. Został pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.

Czy wiesz, że… ?

• Lem, poza prozą i esejami, pisywał też wiersze. W 1975 r. wydano jedyny zbiórwierszy Lema, pt. Wysoki Zamek. Pieśni Młodzieńcze.
• W okresie PRL wiele z powieści Stanisława Lema było poddawanych cenzurze. Najjaskrawszym tego przykładem jest trylogia pt. Czas nieutracony (1955). Oryginalnie autor planował wydanie wyłącznie pierwszej części cyklu – Szpital Przemienienia, jednak pod naciskiem cenzora był zmuszony do dodania licznych wątków partyjno-komunistycznych, przez które treść rozrosła się aż do trzech ksiąg.
• Książki Stanisława Lema zostały przetłumaczone na 41 języków (w tym albański, kataloński czy koreański), osiągając łączny nakład ponad 30 milionów egzemplarzy.
• Powieści Lema – Solaris i Szpital przemienienia – doczekały się adaptacji filmowych. Pisarz nie był jednak zadowolony z filmów, nieodpowiadających jego wyobrażeniom. W pełni zaaprobował jedynie komedię sf Przekładaniec (1968), do której sam napisał scenariusz.
• W 1973 r. Stanisław Lem został honorowym członkiem Stowarzyszenia Amerykańskich Pisarzy Science Fiction.
• W 1996 r. pisarza wyróżniono Orderem Orła Białego – najwyższym odznaczeniem państwowym w Polsce.