Wojciech Kilar
kompozytor i pianista
(ur. 17.07.1932 r. we Lwowie, zm. 29.12.2013 r. w Katowicach)
Najważniejsze jest przemawianie do drugiego człowieka. Taki jestem, że ja nie widzę sensu w uprawianiu muzyki wyłącznie dla muzyki; tylko wtedy ten zawód wydaje mi się wart uprawiania jeśli on coś ludziom daje – Wojciech Kilar w jednym z wywiadów
Wojciech Kilar urodził się w międzywojennym Lwowie. Rodzice przyszłego mistrza fortepianu starali się zaszczepić w nim pasję do muzyki już od młodości. Nie było to jednak łatwe. Kilkuletni Wojtek uczył się gry na pianinie w Instytucie Muzycznym Malwiny Reissówny. Surowa dyscyplina i konieczność regularnych ćwiczeń rodziły w nim naturalny bunt, który jednak z biegiem czasu przemienił się w miłość do nut.
W wieku kilkunastu lat było już wiadomo, że niepokorny młodzieniec posiada wrodzony talent muzyczny. Liczne sukcesy, odnoszone w szkolnych konkursach pianistycznych, skłoniły Kilara do dalszego doskonalenia, m.in. w sztuce kompozycji. Po ukończeniu liceum rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, gdzie pobierał nauki u znanego muzyka i pedagoga Bolesława Woytowicza. To właśnie z tą postacią był ściśle związany wczesny etap kariery Kilara.
Po odbyciu praktyki muzycznej u boku Woytowicza w krakowskiej Wyższej Szkole Muzycznej, Kilar wyruszył na dalsze nauki. Dzięki uzyskanym stypendiom odwiedził m.in. Niemcy i Francję, gdzie zapoznał się z najnowszymi trendami i teoriami muzyki współczesnej. W wyniku zagranicznych inspiracji Kilara, powstało wiele ciekawych kompozycji, m.in. nowatorski w formie, sonoryczny utwór orkiestrowy Riff 62 z 1962 r.
Rozkwit kunsztu artystycznego Wojciecha Kilara przypadł na lata siedemdziesiąte. To wówczas, jako ukształtowany już muzyk i czołowy przedstawiciel polskiej awangardy muzycznej, skomponował swoje największe dzieło. Był nim poemat symfoniczny Krzesany (1974) – szokujący ówczesnych melomanów, utrzymany w stylistyce tzw. minimal music, charakteryzującej się prostotą melodii i niezwykłą przejrzystością harmonii.
Wysokie umiejętności muzyczne wykorzystywał Kilar również w sztuce filmowej. Ścieżka dźwiękowa do filmu Ziemia Obiecana Andrzeja Wajdy (1975) zapewniła mu międzynarodowy rozgłos oraz otworzyła drogę do współpracy z filmowcami zagranicznymi. W 1992 r., za muzykę do amerykańskiego horroru Bram Stoker's Dracula w reżyserii Francisa Forda Coppoli, otrzymał Kilar Nagrodę Amerykańskiego Stowarzyszenia Kompozytorów, Autorów i Producentów.
Jeszcze za życia, Wojciecha Kilara wyróżniono najwyższym polskim odznaczeniem państwowym – Orderem Orła Białego. Kompozytor zmarł pod koniec 2013 r. w Katowicach i został pochowany na tamtejszym cmentarzu przy ul. Sienkiewicza.
Czy wiesz, że… ?
- Wojciech Kilar należy do czołowych przedstawicieli tzw. polskiej muzycznej szkoły awangardowej, tuż obok Krzysztofa Pendereckiego i Henryka Mikołaja Góreckiego.
- Kompozytor wchodził w skład komisji repertuarowej Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień – jednej z największych imprez muzycznych tego typu na świecie.
- W 1991 r. reżyser i scenarzysta Krzysztof Zanussi nakręcił film pt. Wojciech Kilar. Był to swoisty hołd dla kompozytora, z którym Zanussi współpracował na przestrzeni czterdziestu lat przy licznych produkcjach filmowych.
- W początkowych planach to Kilar miał napisać muzykę do kinowego megahitu Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia. Pomimo poparcia ze strony reżysera filmu Petera Jacksona, producenci wybrali kanadyjskiego kompozytora Howarda Shore’a.
composer and pianist
(born on 07.17.1932 in Lviv, died on 29.12.2013 in Katowice)
The most important thing is to speak to another person. This is what I am, that I do not see the point in practising music only for music; for me this profession seems worth doing only then if it gives people something - Wojciech Kilar in one of the interviews
Wojciech Kilar was born between the two world wars in Lviv. The parents of the future master of the piano tried to instil in him a passion for music from his youth. But it was not easy. Young Wojtek was learning to play the piano at the Music Institute of Malvina Reissówna. Strict discipline and the need for regular exercise stirred up a natural rebellion, which over time turned into the love for notes.
When he was a teen, it was known that the defiant young man had an innate musical talent. Numerous successes in school piano competitions, led Kilar to continuously improve his skills, including in the art of composition. After graduating from high school, he began his studies at the State Higher School of Music in Katowice, where he studied with the renowned musician and educator Bolesław Woytowicz. The early stage of Kilar's career was closely associated with his teacher.
After practising music alongside Woytowicz at the Kraków Academy of Music, Kilar decided on further studies. Thanks to the scholarships he received, Kilar visited Germany and France, where he became acquainted with the latest trends and theories of contemporary music. As a result of these foreign inspirations, Kilar composed many interesting pieces, including the innovative, sonoristic orchestral work Riff 62 from 1962.
The flourishing of artistic craftsmanship of Wojciech Kilar occurred in the seventies. It was then, as now a fully mature musician and a leading representative of the Polish avant-garde music, that Kilar composed his greatest work. It was a symphonic poem Krzesany (1974) - shocking contemporary music lovers, kept in the style of the so-called minimal music, characterized by the simplicity of melody and harmony of remarkable clarity.
Kilar also used his great musical skills in film. The soundtrack to the film The Promised Land by Andrzej Wajda (1975) earned him international recognition and opened the way for cooperation with foreign film-makers. In 1992, Kilar received the Award of the American Society of Composers, Authors and Producers for the music to the American horror film Bram Stoker's Dracula, directed by Francis Ford Coppola.
While still living, Wojciech Kilar was awarded the highest Polish state distinction - the Order of the White Eagle. The composer died at the end of 2013 in Katowice and was buried at the cemetery at Sienkiewicza street.
Do you know?
- Wojciech Kilar is one of the leading representatives of the so-called Polish avant-garde music school, next to Krzysztof Penderecki and Henryk Mikołaj Górecki.
- The composer was part of the Program Committee of the International Festival of Contemporary Music Warsaw Autumn - one of the biggest musical events of this type in the world.
- In 1991 director and screenwriter Krzysztof Zanussi made a movie called Wojciech Kilar. It was a kind of tribute to the composer, with whom Zanussi had worked for over forty years at numerous film productions.
- Initially it was Kilar who was supposed to write the music for the blockbuster mega-hit The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring. Despite the support of film director Peter Jackson, the producers chose a Canadian composer Howard Shore.