Ignacy Paderewski
pianista, kompozytor, polityk oraz działacz niepodległościowy
(ur. 06.11.1860 r. w Kuryłówce, zm. 29.06.1941 r. w Nowym Jorku w Stanach Zjednoczonych)
Każdy człowiek powinien zdawać sobie sprawę z faktu, że dobre i trwałe wyniki osiągnąć można jedynie drogą krótkich, lecz ciągłych, codziennych wysiłków. Jednorazowy wysiłek jest kompletnie jałowy. Prawdziwą umiejętność zarówno w nauce i w sztuce, jak i w każdych innych zajęciach, zdobyć można tylko codzienną pracą i codziennym wysiłkiem. I to jest bezwzględnie pewne – Ignacy Jan Paderewski w Pamiętnikach
Paderewski, jak mało która osoba publiczna, potrafił w zgrabny i efektywny sposób łączyć kilka różnych funkcji. Sława muzyka nie przeszkodziła mu w działalności społecznikowskiej i politycznej. Przez pewien czas pianista pełnił nawet rolę premiera rządu polskiego.
Kształcenie muzyczne odebrał Paderewski w warszawskim Instytucie Muzycznym. Studia ukończył z wyróżnieniem, co jednak nie pomogło mu w znalezieniu pracy. Przed długi czas pozostawałartystą na dorobku – zarabiał, udzielając lekcji gry na fortepianie oraz przygrywając na imprezach okolicznościowych. Sytuację życiową utrudniła mu śmierć żony (w wieku 21 lat Paderewski został wdowcem) i konieczność samodzielnego wychowania niepełnosprawnego syna.
Szukając możliwości rozwoju, muzyk udał się za granicę. W Berlinie nawiązał cenne znajomości. Dzięki wsparciu słynnej aktorki Heleny Modrzejewskiej, uzyskał środki finansowe na dalsze kształcenie. W Wiedniu poznał mistrza fortepianu Teodora Leszetyckiego, pod okiem którego doskonalił swoje umiejętności.
W 1888 r. Paderewski wystąpił przed szerszą publicznością w Paryżu. Koncert ten okazał się niebywałym sukcesem pianisty i zapewnił mu renomę muzyka pożądanego na salonach i wielkich scenach europejskich. W 1890 r., na zamku w Windsorze występu mistrza słuchała sama brytyjska królowa Wiktoria.
Na fali popularności, Paderewski wyruszył do Stanów Zjednoczonych, gdzie w latach 1891-92 odbył swoje wielkie tournée. Po kilku latach – jako milioner i artysta klasy światowej – ponownie się ożenił i osiadł na stałe w Szwajcarii.
Mimo wielkiej sławy, pianista stronił od wygodnego życia. Był znany ze swojej działalności filantropijnej i politycznej. Angażował się m.in. w pomoc rodakom podczas I wojny światowej, będąc gorącym orędownikiem odzyskania przez Polskę niepodległości.
W 1915 r. Paderewski założył Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, a dwa lata później spotkał się z prezydentem USA Woodrowem Wilsonem, prosząc go o wsparcie dla odbudowy kraju. W grudniu 1918 r. przybył do Poznania, witany przez tłumy. Jego pojawienie się w poznańskim hotelu Bazar dało asumpt do wybuchu powstania wielkopolskiego – jedynego polskiego wystąpienia zbrojnego zakończonego sukcesem.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego Paderewski starał się mediować między zwaśnionymi politykami. W 1919 r. pełnił funkcje ministra spraw zagranicznych i premiera rządu. Podczas II wojny światowej wszedł w skład rządu emigracyjnego. Wkład w działalność wojenną utrudniła mu jednak postępująca choroba płuc.
Ignacy Paderewski zmarł w USA w 1941 r. W 1992 r. jego ciało sprowadzono do archikatedry św. Jana w Warszawie. Pośmiertnie muzyka odznaczono orderem Virtuti Militari – najważniejszym polskim odznaczeniem wojskowym.
Czy wiesz, że… ?
- W trakcie pierwszego pobytu w USA Paderewski odniósł poważną kontuzję dłoni. Groziło mu nawet zakończenie kariery muzycznej. Do sprawności powrócił dzięki pomocy pioniera niemieckiej chirurgii Friedricha Lange.
- Do najsłynniejszych utworów Paderewskiego należą m.in. Symfonia Polonia, Fantazja Polska na fortepian i orkiestrę oraz drobne miniatury fortepianowe – Menuet G-dur op. 14 nr 1, Melodia z op 8. i Nocturn z op. 16.
- W 1901 r. pianista skomponował swoją jedyną operę pt. Manru. Zyskała pozytywne oceny krytyków. Wystawiano ją na scenach w Dreźnie, Lwowie i Nowym Jorku.
Warszawski pomnik Ignacego Paderewskiego planowano odsłonić we wrześniu 1939 r. Plany pokrzyżował wybuch wojny. Monument przetrwał, wywieziony na stogu siana i ukryty w szopie na Cmentarzu Bródnowskim. Po wojnie tułał się z miejsca na miejsce, aż w końcu w 1985 r. ustawiono go przy wejściu do parku Ujazdowskiego. W parku Skaryszewskim, gdzie pomnik miał stanąć pierwotnie, umieszczono popiersie muzyka.